Mentink

Korte geschiedenis van de Kring Twente Tochten

Toen in 1912 in Hengelo de eerste katholieke voetbalvereniging werd opgericht en men in competitieverband wilde spelen, bleek er een groot obstakel: men moest op zondag al voor twaalf uur spelen. Dat kon natuurlijk absoluut niet. “Sport mag de dag des heren niet overwoekeren.” Dat was de aanleiding om een katholieke voetbalcompetitie in deze regio op te zetten. ‘Rooms ook in de sport’, was het devies. Andere Twentse steden sloten zich aan en in 1916 werd Twente opgenomen in het Aartsdiocesaan voetbalverband. Door de behoefte aan nauwere samenwerking tussen alle Twentse sportverenigingen werd in 1920 de Kring Twente opgericht. Uit deze katholieke sportverenigingen ontstond in Twente, na al een jaar proefgedraaid te hebben, in 1933 de Kring Twente Tochten (KTT). De jeugd moest het prachtig natuurschoon van Twente in.

Ik was eind jaren zestig een jaar of tien toen mijn ouders aangaven dat ik wel eens lid kon worden van de net opgerichte wandelvereniging Rapido in Tubbergen.

Je kunt het je bijna niet meer voorstellen dat jongens en meisjes (gescheiden uiteraard) in groepsverband gingen wandelen; marcheren eigenlijk. Zo bezochten we, onder de vlag van de Kring Twente Tochten, diverse Twentse dorpen en steden, waar dus ook wandelverenigingen waren. De wandelingen varieerden van 10 km voor de jongeren tot 25 kilometer voor de oudere deelnemers. En de groep die volgens de juryleden, die ons beoordeelden, het mooist in het gelid wandelde, won de hoofdprijs. De overige deelnemers moesten genoegen nemen met een medaille. Na een paar jaar meegewandeld te hebben, heb ik het zelfs nog een jaar tot groepsleider geschopt.

Broodjes

Deelnemers waren verplicht een tenue te dragen. Voor de meisjes gold ook dat de oksels bedekt moesten zijn en kniekousen waren verplicht. Wij, van Rapido, droegen een oranje sweater en een witte broek of rok. Bij die wandelingen werd er natuurlijk uit volle borst gezongen. ‘Potje met vet’ was een van de favorieten. De route ging vooral over kleine landweggetjes, soms zelfs zandweggetjes dwars door de Twentse natuur. Als je dan door een

dorpje langs een kerkgebouw liep, moest er gegroet worden door de vlag uit de houder te halen en overdwars met gestrekte armen richting de kerk te houden.  Zo halverwege de wandeling was er altijd een pauze. Dan werden de kleffe broodjes die je van huis meegenomen had met smaak verorberd en kreeg je van de organisatie een glaasje ranja. Langs de weg stonden her en der de juryleden die je na verloop van tijd wel herkende en dan liep je extra goed in het gelid. De jury beoordeelde de groepen namelijk op ‘orde, tucht, tempo en algemene indruk’.

Oldenzaal

Wat ik toen nog niet wist, was dat Rapido al een lange voorgeschiedenis kende, want deze vereniging was opgericht in 1939. Bladerend door oude kranten kwam ik de eerste verslagen van KTT wandelingen al tegen in 1933 toen er drie wandelingen werden georganiseerd voor nog ‘maar’ vijfhonderd deelnemers.

De jaren daarna steeg het aantal deelnemers ras en werden de wandelingen een groots evenement.

In de krant van juli 1937 toen de tocht in Oldenzaal werd gelopen waren er maar liefst 1.300 deelnemers verdeeld over 71 groepen. Diverse hoogwaardigheidsbekleders waren aanwezig: burgemeester Bloemen van Oldenzaal, het Plechelmuskoor o.l.v. Toon Borghuis, de geestelijk adviseur de Weleerwaarde heer de Jong en de voorzitter van de KTT, dhr. Van de Walle. Om drie uur ’s middags verzamelde iedereen zich in de Plechelmuskerk waar deken Scholten een Lof celebreerde.

Programmaboekje

In de oorlog werd er niet gewandeld, maar daarna was de belangstelling voor de KTT tochten voor jongeren van katholieke huize weer groot, want jaar na jaar liepen er meer dan duizend deelnemers mee.
Dat ook de gemeenten dit waardeerden blijkt wel uit het KTT programmaboekje uit 1950, toen er zes wandeltochten georganiseerd werden, waarin de burgemeesters van de deelnemende dorpen en steden hun plaats warm aanbevolen in het voorwoord van de routebeschrijving. Al die mensen leverden natuurlijk geld op in het laatje van de middenstand.
De routebeschrijving uit dat programmaboekje is summier, zeker in vergelijking met wat we tegenwoordig gewend zijn.
Het parcours vanuit Tubbergen begint als volgt: “Vanaf de markt, de Grote straat, de straatweg naar Vasse. Buiten de bebouwde kom rijwielpad naar Vasse volgen. In Vasse linksaf naar Geesteren.”

Het doek valt

Eind jaren vijftig begon er langzaamaan de klad in te komen. De kranten vermelden geen KTT tochten meer. Rapido  gaat ter ziele.

Eind jaren zestig werd Rapido, mede door mijn vader, opnieuw leven ingeblazen en deed weer mee aan de KTT tochten, maar toen Haaksbergen, met wel 260 leden in 1973 stopte, werd andermaal het verval ingezet. Twee jaar later, toen ook  Oldenzaal, Weerselo en Ootmarsum de KTT verlieten was het afgelopen met de wandelsport in verenigingsverband in Twente.

Marcel Mentink